• Dodano przez [name] dnia 23.01.2015 - 19:05
    Opis materiału:

    Prawo cywilne Wykład 1 12-10-2014 Prawo cywilne składa się z 6 części: - cz. Ogólna Cz rzeczowa Cz zobowiązaniowa Prawo rodzinne Spadki Prawo własności intelektualnej I prawo pracy Podr prof. szczurka - Prawo cywilne Zbigniew Radwański podręcznik Egzamin – pisemny 5 pytań otwartych Prawo cywilne wyłania się z czasów prawa rzymskiego, kodeks cywilny z 1964 z późniejszymi zmiana nami jest ustawą obowiązującą Przenikanie prawa administracyjnego do prawa cywilnego i odwrotnie W prawie cywilnym wyodrębnia się 6 części j/w ale prawo pracy się wyodrębniło się z prawa cywilnego Zasady w art. od 1- 7 KC Ochrona własności – prawo własności jest fundamentalnym prawem Rzeczypospolitej Polskiej, nie tylko w zakresie prawa cywilnego, jest chronione nawet, jeżeli właściciel nie jest posiadaczem rzeczy Własność – tytuł prawny do rzeczy Posiadanie – dzierżenie rzeczy bez tytułu prawnego (przysługuje właścicielowi roszczenie o ochronę własności) Zasada nie działania prawa wstecz – lex retro non agit – ustawa nie ma mocy wstecznej chyba, że to wynika z jej brzmienia lub celu. Jeżeli ustawa została ustanowiona w prawidłowej procedurze. Właściwość miejscowa – zdolność do rozstrzygania sprawy z danego terenu Właściwość rzeczowa – możność do rozstrzygania sprawy danej kategorii Właściwość funkcjonalna in. instancyjna – zdolność do rozstrzygania sprawy w danej instancji Zasada nienadużywania prawa podmiotowego – nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony Zasada swobody zawierania umów – nikt do niczego nas nie może zmusić to my decydujemy o tym czy zawieramy dany stosunek zobowiązaniowy Jus cogens – norma bezwzględnie obowiązująca jej nie zastosowanie powoduje nieważność czynności prawnej Jus dispositivum – norma względnie obowiązująca – strony same mogą kreować swój stosunek zobowiązaniowy, ale jeżeli nic nie ustalą w tym zakresie to jus dispositivum ma zastosowanie Zasada dobrej wiary – jeżeli ustawa uzależnia skutki prawne od dobrej lub złej wiary, domniemywa się istnienie dobrej wiary Zasada ochrony praw nabytych – jeżeli na skutek określonej regulacji ustawowej nabywamy pewne prawa to zmiana porządku prawnego nie może powodować że my tracimy już nabyte prawo jeżeli do końca z niego nie skorzystaliśmy Zasada dowodzenia – Ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne (wyj. chcemy przed sądem wykazać dyskryminację w stosunku pracy to podmiot, który dyskryminował musi udowodni , że było inaczej) Zasada ochrony dóbr osobistych – Wykład 2 26-10-2014 Istota fizyczna – aby uznać za człowieka musi mieć dwa atrybuty zdolność prawna i zdolność do czynności prawnej Zdolność prawna – art. 8 KC – możność bycia podmiotem praw i obowiązków; jest niezbywalna. Zdolność do czynności prawnych – jest to możność zawierania zobowiązań i nabywania praw; 3 postacie zdolności do czynności prawnych Brak zdolności do czynności prawnych od 0-13 lat i ubezwłasnowolnieni całkowicie prawomocnym postanowieniem sądu (np. choroba psychiczna, niedorozwój umysłowy czy uzależnienie – prowadzi do niemożności kierowania własnym życiem), osoba nie może dokonywać skutecznie żadnej czynności Ograniczona zdolność do czynności prawnych dot. osób pomiędzy 13-18rż na gruncie cywilnym (13-17 prawo karne) oraz osób ubezwłasnowolnionych częściowo prawomocnym wyrokiem sądu – można dokonywać wyłącznie czynności życia dnia codziennego; dla dokonania skutecznej czynności innej niż czynności życia codziennego potrzebna jest potwierdzenie przez opiekuna prawnego lub kuratora, jeśli taki został wyznaczony Pełna zdolność do czynności prawnych – to sytuacja, w której osoba powyżej 18 rż może dokonywać wszelkich czynności ze wszelkimi konsekwencjami Osoba prawna – od art. 33 – podmioty, które uzyskały osobowość prawną Jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej – nie są ani osobą fizyczna ani osobą prawna Nasciturus – dziecko poczęte a nienarodzone – może być podmiotem praw i obowiązków, jeśli urodzi się żywe – (urodził się żywy, ale zmarł – może być spadkobiercą) Domniemanie urodzenia się żywego dziecka art. 9 KC Przedmiot prawa cywilnego Czynność prawna – to czynność konwencjonalna, rodząca określone konsekwencje prawne – jest oświadczeniem woli zmierzające do wywołania określonych skutków prawnych Czynność konwencjonalna – to zachowanie, któremu możemy nadać określone reguły sensu Reguły sensu – określone znaczenie Rodzaje czynności prawnych Wg stron jednostronne – testament, wypowiedzenie stosunku pracy – dla ważności tej czynności nie jest konieczna wola innej strony dwustronne – umowa kupna-sprzedaży, umowa o pracę, umowa zlecenie wielostronne – tworzenie spółdzielni, uchwały – prze nią działa organ kolegialny Moment wystąpienia skutków czynności mortis causa – na wypadek śmierci – skutek czynności prawnej dokonuje się po śmierci dokonującego tej czynność np. testament Inter vivos – między żywymi – skutki zapadają za życia dokonujących czynność Charakter konsekwencji czynności zobowiązujące – jest to czynność, której dłużnik zobowiązany jest do świadczenia na rzecz wierzyciela Przy czynności jednostronnie zobowiązującej tylko jedna osoba świadczy na rzecz drugiej Dwustronnie obowiązująca – jedna i druga strona są jednocześnie wierzycielem i dłużnikiem czynności rozporządzająca – polega na przeniesieniu, obciążeniu, ograniczeniu lub zniesieniu prawa podmiotowego, czynności zobowiązująco –rozporządzające in. o podwójnym skutku – to czynności które jednocześnie rozporządzają i zobowiązują czynności przysparzające – to jest taka czynności kiedy jedna strona dokonuje korzystnej zmiany majątkowej na rzecz drugiej strony; czynności upoważniające – wyznacza innym podmiotom kompetencje do dokonania czynności konwencjonalnych w ich imieniu np. pełnomocnictwo Kryterium celu czynności causalne – ważność tej czynności uzależniona jest od istnienia przyczyny czynności abstrakcyjne – nie musi tu istnieć żadna przyczyna 3 typy causy Causa donandi – przysporzenie następuje nie odpłatnie – np. obdarowanie Solvendi – zwolnienie się z istniejącego zobowiązania Causa obligandi vel acquirendi – przyczyną jest nabycie prawa lub innej korzyści majątkowej Causa cavendi – causa zabezpieczająca Czynność fiducjarna in. powierniczna – musi być przeniesienie prawa na powiernika oraz zobowiązanie powiernika wobec powierzającego, że będzie korzystał z tego prawa tylko w granicach zawartej umowy Oświadczenie woli – oznacza przejaw woli ludzkiej zmierzający do wywołania określonego skutku prawnego; jest każde zachowanie człowieka wyrażające jego wolę w sposób dostateczny 4 elementy: musi być przeświadczona o konieczności dokonania oświadczenia; musi być złożone w swobodny sposób bez przymusu; oświadczenie musi być zrozumiałe; musi być złożone na serio Formy czynności prawnej: - forma pisemna zwykła – art. 78 KC, to jest taka postać, na której znajduje sie własnoręczny podpis - forma pisemna z datą pewną – datę pewną można uzyskać poprzez poświadczenie urzędowe in. urzędowe poświadczenie daty np. urząd gminy czy notariusza, jest skuteczne również wobec osób niebiorących udziału w tej czynności - forma pisemna z podpisem notarialnie poświadczonym – art. 96 prawa o notariacie – notariusz potwierdza, że ten podpis to jest nasz podpis - forma aktu notarialnego – forma szczególna – możliwa do dokonania przed notariuszem, w języku polskim, zawiera dokładną datę, czasem nawet dokładną godzinę (np. sprzedaż nieruchomości) - forma szczególna – np. odcisk palca - forma elektroniczna – wymaga podpisu elektronicznego Wykład 3 16-11-2014 Przedawnienie roszczeń – instytucja, która ma zmierzać do zniesienia stanu niepewności prawnej w obrocie gospodarczym Przedawnienie – jest taką instytucją, na skutek zastosowania, której dochodzi do uchylenia się od zaspokojenia wierzyciela przez dłużnika po upływie określonego terminu. Upływ czasu działa na szkodę dłużnika, czyli wobec upływu czasu i nie działania uprawnionego w tym momencie wierzyciela następuje sytuacja, w której wierzyciel utracił prawo do skutecznego dochodzenia roszczenia. Zobowiązania niezupełne, tzn. takie, które istnieją, ale nie mogą być spełnione, ze względu na zaistniałe przedawnienie. Skutkiem przedawnienia jest niemożność skutecznego dochodzenia przez wierzyciela świadczenia od dłużnika. Istotą przedawnienia jest brak możliwości skutecznego dochodzenia roszczenia. Wyjątki: Przedawnieniu nie ulegają pomimo majątkowego charakteru 1. roszczenia windykacyjne rei vindicatio – jest to roszczenie, które wynika z istoty prawa własności, jako prawa podmiotowego o charakterze bezwzględnym, czyli skutecznym erga omnes (tzn. wobec każdego). Rei vindicatio charakteryzuje się tym, że zawsze związane jest z posiadaniem, tzn. właściciel został pozbawiony posiadania. actio negatoria – roszczenia negatoryjne - roszczenie negatoryjne również jest związane z prawem własności, również jest prawem o charakterze bezwzględnym, i z roszczeniem tym może wystąpić właściciel, którego prawo własności zostało naruszone, ale nie został on pozbawiony posiadania. Na roszczenie actio negatoria składają się dwie rzeczy: * żądanie przywrócenia stanu zgodnego z prawem oraz domaganiu się usunięcia cudzej rzeczy, czy usunięcia skutków naruszenia. To roszczenie, to żądanie przywrócenia stanu zgodnego z prawem nie zawsze będzie możliwe, wtedy będzie służyło poszkodowanemu roszczenie odszkodowawcze, czyli w ramach tego żądania będzie się mieściło również roszczenie odszkodowawcze. * żądanie zaniechania naruszeń, czyli żądanie doprowadzenia do stanu powstrzymywania nieuprawnionego od bezprawnych działań do rzeczy cudzej. Roszczenie to jest tylko i wyłącznie wtedy zasadne, kiedy istnieje uzasadnione podejrzenie dalszego nieuprawnionego naruszania I teraz w jednym i w drugim przypadku musimy wskazać sobie legitymowanego czynnie i biernie, czyli to, komu służy legitymacja czynna, a komu bierna legitymowanie czynne, to uprawnienie skierowania roszczenia o ochronę przeciwko podmiotowi naruszającemu legitymacja bierna jest to możność skierowania roszczenia o ochronę do podmiotu naruszającego Przy rei vindicatio legitymację czynną ma właściciel, współwłaściciel, użytkownik wieczysty. a legitymację bierną ma ten, kto faktycznie włada rzeczą. Przy action negatora legitymację czynną ma właściciel i użytkownik, a legitymację bierną każdy, kto naruszył korzystanie z prawa podmiotowego 2. roszczenie o zniesienie współwłasności rzeczy ruchomej bądź nieruchomości - przysługujące współwłaścicielom. Zniesienie współwłasności to zniesienie wspólnego prawa podmiotowego i przyznanie jednej ze stron prawa do spłaty drugiej strony. Zniesienie współwłasności może dokonać się na skutek postanowienia sadu, oczywiście zawsze na wniosek, albo wspólnego zgodnego oświadczenia woli stron. Przy nieruchomości przez notariusza. Terminy przedawnień. Art. 118 stanowi o terminie przedawnień i podstawowymi terminami jest: 10 letni termin, jak nic innego nie wynika z innych przepisów i postanowień. 3 lata wynosi termin przedawnienia o świadczenia okresowe np. odsetki, czynsz najmu. 3 letni również roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. 2 letni termin z umów o dzieło. W przypadków czynów niedozwolonych, gdy roszczenie dotyczy naprawienia szkody – roszczenie przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie zobowiązanej do naprawienia szkody. 20 letni – jest to termin do naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa, zbrodni lub występku i tutaj mamy 20 letni czas od dnia popełnienia przestępstwa, niezależnie od tego czy ktoś się dowiedział o szkodzie czy nie i osobie zobowiązanej. Ważne jest, że Ustawodawca w różny sposób wskazuje, od którego momentu rozpoczyna się bieg przedawnienia. Przy odpowiedzialności za szkodę na skutek popełnienia przestępstwa 20 lat od dnia popełnienia przestępstwa. Przy 3 letnich mamy 3 lata od momentu wymagalności roszczenia. Wymagalność roszczenia to ostatni dzień, w którym dłużnik powinien spełnić świadczenie. Inne typy roszczeń: przysługują dzieciom przeciwko rodzicom – tutaj następuje zawieszenie wieku przedawnienia przez czas wykonywania władzy rodzicielskiej. osobom niemającym pełnej zdolności do czynności prawnych przeciwko osobom sprawującym opiekę lub kuratelę – tutaj też mamy możliwość zawieszenia biegu przedawnienia przez czas trwania opieki bądź kurateli przysługujące jednemu z małżonków przeciwko drugiemu – tu bieg przedawnienia zawieszany jest przez czas trwania małżeństwa gdy z powodu działania siły wyższej, uprawniony nie może ich dochodzić – bieg przedawnienia ulega zawieszeniu przez czas działania tej siły wyższej Termin zawity in. prekluzyjny – taki, który jest niemożliwy do przywrócenia. Termin zawity to jest art. 344 §2 KC. Dotyczy samowolnego naruszania posiadania. Tu mamy rok czasu. Roszczenie wygasa, jeśli w ciągu roku nie było dochodzone. Art. 568 za wady fizyczne z tytułu rękojmi Art. 576 za wady prawne z tytułu rękojmi Prawo rzeczowe – reguluje cywilno prawne formy korzystania z rzeczy; zajmuje się prawami podmiotowymi o charakterze bezwzględnym, czyli skutecznymi erga omnes. Są to prawa majątkowe mające za przedmiot rzecz. Czasami będzie to również użytkowanie, zastaw i hipoteka, jako ograniczone prawo rzeczowe. Katalog praw rzeczowych jest katalogiem zamkniętym - numerus clausus. W skład katalogu praw zamkniętych wchodzi: własność użytkowanie wieczyste użytkowanie służebność zastaw spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu hipoteka Wykład 4 30-11-2014 Własność – prawo rzeczowe, prawo podmiotowe dające najwięcej uprawnień względem rzeczy; fundamentalne prawo rzeczowe, ma charakter skuteczny wobec wszystkich erga omnes; ma charakter bezterminowy Prawo własności zawsze związane jest z posiadaniem Każdy ma obowiązek nie naruszania cudzego prawa własności Prawo własności prawo podmiotowe, ma charakter bezterminowy Art. 140 KC właściciel może w wyłączeniem innych osób korzystać z prawa własności, zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy, zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa w szczególności może korzystać z traidy uprawnień uprawnienie do posiadania rzeczy uprawnienie do korzystania z rzeczy – pobierania pożytku z rzeczy i innych dochodów; używania rzeczy, zużywania rzeczy, przetworzenia rzeczy uprawnienie do rozporządzania rzeczą – możliwość dokonywania czynności prawnych dot. rzeczy np. przeniesienie prawa własności (Inter vivos, mortis causa) Posiadanie rzeczy w ramach prawa własności to posiadanie samoistne Korzystanie z rzeczy to min. pobieranie pożytków i innych dochodów z rzeczy Pożytki należą do przedmiotu stosunków cywilno-prawnych obejmują dochody z rzeczy lub dochody z prawa 3 rodzaje pożytków: pożytki naturalne rzeczy – pożytki cywilne rzeczy – są to dochody, jakie rzecz przynosi na podstawie istniejącego stosunku prawnego, mogą być to dochody pieniężne lub niepieniężne pożytki prawa – dochody, które dane prawo przynosi zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa Uprawnionemu do pobierania pożytków przypadają pożytki naturalne, jeśli faktycznie zostały odłączone od rzeczy w trakcie trwania uprawnienia; pożytki cywilne niezależnie czy zostały pobrane czy nie Rozporządzanie rzeczą – możliwość dokonywania czynności prawnych dot. rzeczy m.in. przeniesienia prawa własności (Inter vivos, mortis causa) obciążenie prawa (ograniczone prawo rzeczowe) zniesienie prawa (zużycie do końca, wyrzucenie) Rzecz możemy używać aż do zużycia Granice praw własności są determinowane przez inne przepisy prawa m.in.: międzynarodowa konwencja praw człowieka, konstytucja RP, zasady współżycia społecznego, społeczno-gospodarcze przeznaczenie prawa Ustawodawcza postanowił wprowadzić przepisy dot. ochrony prawa własności Wynikają z aktów prawa międzynarodowego, konstytucji RP, ustawy KC Prawo własności – to prawo nadrzędne podlega szczególnej ochronie art. 222 ochrona petytoryjna – 2 el action negatora i rej vindicatio – właściciel może żądać od osoby, która włada rzeczą, aby mu ją wydała chyba, że tej osobie przysługuje względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą Art. 344 ochrona posesoryjna in. ochrona posiadania Ochrona spadkobrania – zapewnia prawo do dziedziczenia W ramach prawa własności możemy korzystać z powództwa przeciw egzekucyjnego, gdy postępowanie egzekucyjne skierowane jest do niewłaściwego podmiotu Współwłasność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom, cechy współwłasności to: jedność przedmiotu – przedmiotem prawa własności jest ta sama rzecz; wielość podmiotów – należy do kilku, co najmniej dwóch osób fizycznych lub prawnych; niepodzielność wspólnego prawa – każdy ze współwłaścicieli ma prawo do całej rzeczy ¬ródło współwłasności: czynność prawna np. umowa sprzedaży, darowizna, testament; orzeczenia sądowe np. w sprawach o zniesienie współwłasności, o podział spadku zdarzenia prawne Współwłasność może wynikać z przepisów prawa np. dziedziczenie może ustanowić współwłasność na rzeczy Współwłasność może być w częściach ułamkowych lub łączna ułamkowa – każdy ze współwłaścicieli ma oznaczony ułamek swego prawa; łączna – łączy się z osobistym stosunkiem prawnym pomiędzy współwłaścicielami np. stosunek małżeństwa, spółki cywilnej – to współwłasność bezudziałowa, domniemywa się że udziały są równe (domniemanie usuwalne) Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim prawem i każdemu ze współwłaścicieli przysługuje prawo o zniesienie współwłasności – nie przedawnia się Użytkowanie wieczyste – specyficzne dla polskiego prawa dot. nieruchomości gruntowej – jest jednym z trzech praw rzeczowych: własność, użytkowanie wieczyste, ograniczone prawa rzeczowe Polega na oddaniu w użytkowanie nieruchomości gruntowej będącej własnością skarbu państwa, województwa, powiatu, gminy, związku gmin, związku powiatów itp. osobie fizycznej lub prawnej na czas określony 99 lat, ale nie krócej niż 40 lat Konieczna jest umowa w formie aktu notarialnego i wpisanie prawa do księgi wieczystej Stroną oddającą grunt – będącą właścicielem jest zawsze skarb państwa, powiat, gmina województwo, związek gmin, związek powiatów Nie ma ograniczeń, co do podmiotu nabywającego grunt Podmiot oddający grunt pozostaje właścicielem i pobiera opłatę roczną z tytułu użytkowania wieczystego Użytkownik wieczysty gruntu – ma prawa zbliżone do właściciela m.in. korzysta z gruntu z wyłączeniem innych osób, może prawem swobodnie rozporządzać – sprzedać, zapisać w testamencie, obciążyć (w użytkowaniu wieczystym nie możemy rzeczy zużyć, jesteśmy właścicielem czasowo) Prawo użytkowania wieczystego podlega egzekucji i dziedziczeniu Przed końcem trwania użytkowania wieczystego użytkownik wieczysty ma prawo do zwrócenia się o przedłużenie użytkowania wieczystego; właściciel może odmówić, ale tylko z ważnych względów m.in. korzysta niezgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem gruntu Wygaśnięcie użytkowania wieczystego upływ czasu – strony nie przedłużą rozwiązanie umowy użytkowania wieczystego konfuzja praw jednostronne wypowiedzenie Od 2005 roku można przekształcić prawo użytkowanie wieczystego we własność Służebność – ograniczone prawo rzeczowe służące zwiększeniu użyteczności rzeczy służebność dzielimy na: służebności gruntowe - ma dążyć do zwiększenia użyteczności nieruchomości zwanej nieruchomością władnącą; taką nieruchomość można obciążyć na rzecz innego właściciela prawem, z którego wynika, że właściciel innej nieruchomości może korzystać w określonym przez sąd zakresie z nieruchomości obciążonej np. służebność drogi koniecznej (in. służebność czynna); służebność światła – budynki nie mogą być wysokie (in. służebność bierna) służebność gruntowa może powstać w drodze umowy, orzeczenia sądowego, orzeczenia administracyjnego lub zasiedzenia (tylko służebność gruntową i służebność przesyłu można zasiedzieć) służebność gruntowa jest służebnością skuteczną wobec każdo czesnego właściciela gruntu służebności osobiste – obciążenie nieruchomości na rzecz oznaczonej osoby fizycznej; obciążenie prawem – treść tego prawa wyznaczana jest potrzebami tej osoby fizycznej; jest prawem terminowym – wygasa najpóźniej z chwilą śmierci uprawnionego; nie wchodzi do masy spadkowej służebność przesyłu – została wprowadzona w 2008r., służebność, która może być ustanowiona na rzecz przedsiębiorcy, który to przedsiębiorca zamierza wybudować lub jest właścicielem urządzeń do przesyłu mediów np. instalacji, urządzeń energetycznych, gazowych, kanalizacyjnych i in.; przedsiębiorca może korzystać w ograniczonym zakresie z nieruchomości zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń Wygasanie służebności: upływ terminu służebność osobista - śmierć osoby uprawnionej zrzeczenie się uprawnionego do korzystania ze służebności konfuzja praw nie wykorzystywanie służebności przez 10 lat zniesienie służebności prawomocnym wyrokiem sądu Wykład 6 04-01-2015 Podział zobowiązań 1 umowy regulujące przeniesienie praw umowa sprzedaży umowa zamiany umowa darowizny kontraktacje 2 kryterium używania rzeczy umowa najmu umowa dzierżawy umowa użyczenia leasing 3 zobowiązania odnoszące się do świadczenia usług umowa zlecenie umowa o dzieło przechowanie umowa składu umowa agencyjna umowa komisu umowa przewozu umowa spedycji 4 umowy regulujące stosunki kredytowe pożyczka umowa kredytowa umowa rachunku bankowego zabezpieczenie wierzytelności poręczenie gwarancja bankowa 5 umowy o funkcji alimentacyjnej renta dożywocie 6 inne ubezpieczenia gospodarcze umowa ubezpieczenia umowa spółki obrót papierami wartościowymi (umowa dot. przekazu; obrót papierami wartościowymi sensu stricte) przyrzeczenie publiczne umowa gry i zakładu umowa ugody Umowa sprzedaży – art. 535 KC sprzedający zobowiązuje się do przeniesienia własności i wydania rzeczy kupującemu, a kupujący zobowiązuje się do zapłaty ceny za rzecz i odbioru rzeczy; można negocjować ceny Umowa zamiany – zamiana polega na tym, że każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy; może być zamiana z dopłatą ale musi mieć formę aktu notarialnego Umowa darowizny – jest to umowa na podstawie, której darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku (1. jest bezpłatna 2. kosztem majątku obdarowującego) forma darowizny powinna być w postaci aktu notarialnego; wyjątek: świadczenie zostało spełnione Kontraktacja – przez umowę kontraktacji producent rolny zobowiązuje się do wyprodukowania i dostarczenia kontraktującemu określonych produktów rolnych, a kontraktujący zobowiązuje się w umówionym terminie odebrać i zapłacić umówioną cenę Najem – przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu ustalony czynsz najmu; forma umowy najmu w przypadku nieruchomości lub pomieszczenia na czas >1roku powinna mieć formę pisemną, w przeciwnym wypadku uznaje się ją na czas nieokreślony (nieoznaczony); w umowie najmu należy wpisać przeznaczenie rzeczy; klauzulę, że wynajmujący ma lokal, do którego może się wyprowadzić (w przeciwnym razie w okresie ochronnym od XI do III nie możemy go eksmitować); jeżeli w czasie trwania najmu rzecz wymaga napraw, to trzeba w umowie zawrzeć kto napraw dokonuje bieżące naprawy obciążają najemcę; zwracać uwagę na opisanie przeznaczenia wynajmowanej nieruchomości, lokalu, pomieszczenia jak i rzeczy będących na wyposażeniu (np. zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy) Dzierżawa – to umowa na podstawie, której wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu określony umówiony czynsz; należy określić sposób pobierania pożytku, termin zapłaty czynszu, skazać do czego przeznaczona jest rzecz – umowa na piśmie; czynsz może być pieniężny lub w innym świadczeniu; dzierżawa na czas dłuższy niż 30 lat jest dzierżawą na czas nieoznaczony; dzierżawca jest zobowiązany do wykonywania należytych napraw, aby rzecz była utrzymana w należytym stanie Użyczenie – to umowa na postawie której użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu przez czas oznaczony bądź nieoznaczony na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy, jeśli rzecz użyczona ma wady użyczający zobowiązany jest do naprawienia szkody, którą wyrządził biorącemu przez to że nie zawiadomił biorącego o tych wadach, jeśli umowa nie określa przeznaczenia rzeczy, korzystamy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tej rzeczy, koszt utrzymania rzeczy użyczonej ponosi biorący, zakończenie użyczenia następuje bądź po spełnieniu się daty (jeśli zawarta była na czas określony) bądź gdy biorący uczynił z rzeczy użytek odpowiadający umowie Leasing – przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania lub używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego, umowa leasingu musi być zwarta na piśmie pod rygorem nieważności, musi być wskazany termin płatności rat, obowiązki finansującego dotyczące utrzymania rzeczy, ponoszenia kosztów eksploatacji, wskazać kwestie związane z ubezpieczaniem rzeczy, finansujący nie odpowiada za wady rzeczy, chyba że powstały one na skutek okoliczności, za które finansujący ponosi odpowiedzialność, wskazać kwestię wypowiedzenia, finansujący może wskazać, że z rzeczy może korzystać tylko określona osoba.

    • Dodano przez [name] dnia 23.01.2015 - 18:58
    Opis materiału:

    Prezentacje z wykładów negocjacie

    • Dodano przez [name] dnia 23.01.2015 - 18:58
    Opis materiału:

    Egzamin dzienni standardy sprawozdawczości finansowej tabela zadania

    • Dodano przez [name] dnia 23.01.2015 - 18:48
    Opis materiału:

    Pytania i odpowiedzi do testów z koncepcji zarządzania, w pliku doc. Testy z grup A, B, D, E

    • Dodano przez [name] dnia 23.01.2015 - 17:58
    Opis materiału:

    Wykłady dr Gabrieli Roszyk-Kowalskiej, przekopiowane i wrzucone jako plik doc.

    • Dodano przez [name] dnia 23.01.2015 - 15:51
    Opis materiału:

    W załączniku wrzucam screen testu "pytania do tekstu I" robiony na moodlu rok 2014/2015 punktacja 5/5

    • Dodano przez [name] dnia 23.01.2015 - 15:35
    Opis materiału:

    Materiały do zajęć z podatków i strategii podatkowych m.in. jakieś testy, rozwiązania zadań itp. Moze komuś się to przyda. Przynajmniej mam taką nadzieję. Co do rozwiązań to nie zawsze są prawidłowe.

    • Dodano przez [name] dnia 23.01.2015 - 12:20
    Opis materiału:

    Notatki z makroekonomi :-) mam nadzieje ze chociaz troche sie przydadza :-)

    • Dodano przez [name] dnia 23.01.2015 - 10:43
    Opis materiału:

    test z finansów publicznych

    • Dodano przez [name] dnia 23.01.2015 - 10:24
    Opis materiału:

    Zadanie domowe - podstawy rachunkowości (10 -11)

    • Dodano przez [name] dnia 22.01.2015 - 23:01
    Opis materiału:

    quiz2

    • Dodano przez [name] dnia 22.01.2015 - 22:44
    Opis materiału:

    :)

    • Dodano przez [name] dnia 22.01.2015 - 22:22
    Opis materiału:

    streszczenie negocjacje w 3 wymiarach

    • Dodano przez [name] dnia 22.01.2015 - 21:31
    Opis materiału:

    ćwiczenia II

    • Dodano przez [name] dnia 22.01.2015 - 21:27
    Opis materiału:

    ćwiczenia

    • Dodano przez [name] dnia 22.01.2015 - 20:21
    Opis materiału:

    zbiór testów kroczących dr Starzyk

    • Dodano przez [name] dnia 22.01.2015 - 20:20
    Opis materiału:

    W dzisiejszych czasach emigracja to dość często spotykane zjawisko, szczególnie wśród młodych osób, którzy emigrują w poszukiwaniu pracy, perspektyw życiowych czy też podwyższenia standardu życia. Głównym powodem dzisiejszej emigracji jest zarabianie pieniędzy. Najszersza definicja zjawiska mówi „dobrowolne opuszczenie kraju rodzimego, także nazwa grupy ludzi – emigrantów”. Zjawisko związane z przyczynami politycznymi lub ekonomicznymi'. Emigracje z Polski są obserwowane od końca XVIII wieku. Największe rozmiary tego zjawiska wystąpiły później, w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku. Emigracja ta miała charakter zarobkowy, ludzie chcąc polepszyć swój byt opuszczali kraje ojczyste.

    • Dodano przez [name] dnia 22.01.2015 - 19:26
    Opis materiału:

    prezentaacja

    • Dodano przez [name] dnia 22.01.2015 - 19:01
    Opis materiału:

    zadanie domowe ostanie chyba 4 o bankach

    • Dodano przez [name] dnia 22.01.2015 - 18:43
    Opis materiału:

    zadanie domowe VaR

    • Dodano przez [name] dnia 22.01.2015 - 17:58
    Opis materiału:

    testy kroczące

    • Dodano przez [name] dnia 22.01.2015 - 17:13
    Opis materiału:

    notatki

    • Dodano przez [name] dnia 22.01.2015 - 16:49
    Opis materiału:

    Pytania i odpowiedzi z 1 Quizu

    • Dodano przez [name] dnia 22.01.2015 - 15:42
    Opis materiału:

    Pytania z testu z polityki społecznej wraz z odpowiedziami

    • Dodano przez [name] dnia 22.01.2015 - 15:32
    Opis materiału:

    Notatki z wykładów z przedmiotu Techniki negocjacji w wordzie.

    • Dodano przez [name] dnia 22.01.2015 - 15:13
    Opis materiału:

    Notatki wykonane własnoręcznie z wzorami i prezentacje Pan profesor z Ekonometrii. Studia niestacjonarne pierwszego stopnia

    • Dodano przez [name] dnia 22.01.2015 - 13:36
    Opis materiału:

    w załączniku test z rachunkowości zarządczej

    • Dodano przez [name] dnia 22.01.2015 - 11:27
    Opis materiału:

    notatki pasywa

    • Dodano przez [name] dnia 22.01.2015 - 11:20
    Opis materiału:

    Scharakteryzuj zadania NBP na podstawie funkcji banku banków

    • Dodano przez [name] dnia 22.01.2015 - 10:37
    Opis materiału:

    analityczne sprawozdania finansowe na ocenę

    • Dodano przez [name] dnia 22.01.2015 - 08:40
    Opis materiału:

    PRZYDATNA śCIĄGAWAKA ;)

    • Dodano przez [name] dnia 22.01.2015 - 00:34
    Opis materiału:

    projekt z nadzoru

    • Dodano przez [name] dnia 21.01.2015 - 23:55
    Opis materiału:

    Praca zaliczeniowa

    • Dodano przez [name] dnia 21.01.2015 - 22:55
    Opis materiału:

    TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TESTTEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST TEST

    • Dodano przez [name] dnia 21.01.2015 - 22:47
    Opis materiału:

    Mechanizm cross-financing, wprowadzony na potrzeby realizacji programów na okres 2007-2013, jest odpowiedzią na ogólną rezygnację z zasady finansowania programów operacyjnych z więcej niż jednego funduszu. Zakłada on dopuszczenie finansowania poszczególnych projektów, ich części lub grup projektów, objętych wsparciem danego funduszu, przy pomocy środków innego funduszu. Mechanizm cross-financing umożliwia w ten sposób bardziej płynny i naturalny podział środków służących finansowaniu europejskich programów operacyjnych. Warunkiem stosowania podobnego odstępstwa pozostaje jednak priorytetowość finansowanego zagadnienia oraz jego bezwzględny związek z projektem i powodzeniem jego realizacji. środki "drugiego funduszu" udostępniane w ramach cross-financing objęte są równocześnie limitem 10% wartości dofinansowania.

    • Dodano przez [name] dnia 21.01.2015 - 22:32
    Opis materiału:

    Opracowanie zagadnień na kolokwium z wykładów i ćwiczeń FP

    • Dodano przez [name] dnia 21.01.2015 - 21:38
    Opis materiału:

    książka do koła.

    • Dodano przez [name] dnia 21.01.2015 - 21:32
    Opis materiału:

    Dotyczy on procesów programowania i realizacji produkcji. Zgodnie z teorią zadania przypisane do controllingu produkcji można podzielić na związane z zarządzaniem zasobami i związane z procesami niezbędnymi do wytworzenia produktów.

    • Dodano przez [name] dnia 21.01.2015 - 21:25
    Opis materiału:

    Mechanizm cross-financing, wprowadzony na potrzeby realizacji programów na okres 2007-2013, jest odpowiedzią na ogólną rezygnację z zasady finansowania programów operacyjnych z więcej niż jednego funduszu. Zakłada on dopuszczenie finansowania poszczególnych projektów, ich części lub grup projektów, objętych wsparciem danego funduszu, przy pomocy środków innego funduszu. Mechanizm cross-financing umożliwia w ten sposób bardziej płynny i naturalny podział środków służących finansowaniu europejskich programów operacyjnych. Warunkiem stosowania podobnego odstępstwa pozostaje jednak priorytetowość finansowanego zagadnienia oraz jego bezwzględny związek z projektem i powodzeniem jego realizacji. środki "drugiego funduszu" udostępniane w ramach cross-financing objęte są równocześnie limitem 10% wartości dofinansowania.

    • Dodano przez [name] dnia 21.01.2015 - 20:37
    Opis materiału:

    tablica ekonomiczna do zaliczenia

    • Dodano przez [name] dnia 21.01.2015 - 20:12
    Opis materiału:

    POLITYKA GOSPODARCZA Układ programowy: Identyfikacja narzędzi ekonomicznych. Problematyka społecznej stabilności finansowej. Wyznaczanie polityki gospodarczej w procesie integracyjnym. Polityka gospodarcza jako dyscyplina naukowa Polityka gospodarcza – jest dziedziną, która zajmuje się analizą działu władzy w trzech obszarach: Obszar wyboru preferencji społecznych. - W tym obszarze wybór podstawowy jest pomiędzy określona stopą bezrobocia, a określoną stopą inflacji. Wybór ten zależy w dużym stopniu od rodzaju systemu polityczno-gospodarczego w systemach niedemokratycznych. W systemach niedemokratycznych z reguły społeczeństwo preferuje neutralizację stopy inflacji. W systemach demokratycznych jest dokładnie odwrotnie. Obszar wyboru identyfikacji ekonomicznych. – Instytucja ekonomiczna to cechy poszczególnych zjawisk ekonomicznych oraz integracje pomiędzy tymi zjawiskami. Jedną ze współczesnych jest niezależny Bank Centralny. W ekonomii trwa dyskusja czy współczesny Bank Centralny powinien uzyskać tak dużą niezależność od władzy publicznej. Obszar bieżących działań państwa. – W gospodarce rynkowej dwa główne ośrodki władzy: władza publiczna (rząd)i władza pieniężna (Bank Centralny), te ośrodki dysponują tzw. Instrumentarium gospodarczym. Analiza polityki gospodarczej może odbywać się zgodnie z podejściem: pozytywnym – podejście te interpretuje dane zjawisko z różnych stron normatywnym – podejście te pokazuje jak dane zjawisko powinno wyglądać, z reguły to podejście wiąże się z silną przynależnością do danej szkoły ekonomicznej Polityka gospodarcza prowadzona jest przez zestaw instrumentów: podstawowych: polityka pieniężna, polityka fiskalna, polityka kursowa, polityka handlowa, bezpośrednie oddziaływanie władzy – wszelkie nakazy i zakazy wtórnych: polityka przemysłowa, polityka rolna, polityka regionalna, polityka rynku pracy, polityka prywatyzacyjna, wszelkie polityki sektorowe np. polityka energetyczna Cele polityki gospodarczej: krótkoterminowe: „pełne” zatrudnienie stabilny poziom cen poprawa bilansu handlowego długoterminowe wzrost gospodarczy (wskaźnik PKB) zaspokojenie potrzeb społecznych poprawa dystrybucji dochodów ochrona środowiska Przegląd głównych narzędzi ekonomicznych Główne cechy polityki pieniężnej: polityka pieniężna prowadzona jest przez Bank Centralny w ostatnich latach zachodzi tzw. instytucjonalna rewolucja, wyróżniamy 3 główne elementy tej rewolucji: Bank Centralny odzyskał niezależność od rządu W większości państw głównym celem Banku Centralnego stało się stabilizowanie poziomu cen W Europie powstał ponadnarodowy Bank Centralny Bank Centralny prowadzi politykę pieniężną wykorzystując następujące narzędzia: Operacje otwartego rynku Stopa rezerwy obowiązkowej Operacje kredytowo-depozytowe Powstaje pytanie w jaki sposób zmiana wartości narzędzi Banku Centralnego wpływa na zachowania Banków Komercyjnych. Przykładowe zadanie 1. Zakładamy, że podmiot A wpłaca do banku 100 jednostek pieniężnych, uzyskując stopę zwrotu na poziomie 5%. Bank Centralny wymaga rezerwy obowiązkowej na poziomie 7%. Podmiot B zamierza zaciągnąć kredyt z banku. Ile wynosi stopa graniczna od inwestycji Banku Komercyjnego. Odp. Stopa graniczna dla Banku Komercyjnego wynosi 13% i jednocześnie tę wielkość można uznać za rynkową stopę procentową przy typie polityki pieniężnej, który ustala stopę rezerwy obowiązkowej na poziomie 7%. Przykładowe zadanie 2. Zakładamy, że Bank Centralny obniżył stopę rezerwy obowiązkowej do poziomu 4%. 100 - 4 = 96 96 + 96%x = 105 96%x = 9 x = 0,09x = 9% Odp. Bank Centralny obniżając stopę rezerw zmienił typ polityki pieniężnej na bardziej ekspansywny. Efektem tego jest zmiana zachowań Banków Komercyjnych, który uzyskały przestrzeń do obniżki stopy rynkowej. Przykładowe zadanie 2. Zakładamy, że Bank Centralny podwyższył stopę rezerwy obowiązkowej do 10%. Bank Centralny dysponuje dwiema zmiennymi, które oddziałują silnie na procesy gospodarcze to jest ceną pieniądza i dostępnością do pieniądza. Cena pieniądza to regulacja stopą procentową. Dostępność do pieniądza to tworzenie bardziej lub mniej korzystnych warunków do uzyskania tego pieniądza z sektora bankowego. Współcześnie coraz większego znaczenia nabiera efekt dostępności, wynika on zarówno z polityki Banku Centralnego (np. Bank Centralny podnosząc stopę rezerwy obowiązkowej zmniejsza ule wolnych środków pieniężnych), ale również z innych zjawisk: 1 zjawisko – zbyt ekspansywna polityka fiskalna rządu. Ekspansja fiskalna zwiększa deficyt budżetowy, zwiększa podaż obligacji, , które chętnie kupowane są przez sektor bankowy. Ten fakt zmniejsza dostępne środki dla sektora prywatnego tzw. efekt wybierania sektora prywatnego. 2 zjawisko – kryzysy bankowe w gospodarce, które mają coraz szerszy charakter. W takim przypadku banki tracą okresowo zaufanie do podmiotów prywatnych i odcinają je od pieniądza. Polityka pieniężna cechuje się opóźnieniem wewnętrznym i zewnętrznym. Opóźnienie wewnętrzne to czas od momentu uświadomienia sobie potrzeby zmian w polityce pieniężnej do momentu wprowadzenia tych zmian w życie. Wykres Opóźnienie wewnętrzne polityki pieniężnej jest względnie krótkie. Wynika to z trzech głównych przyczyn: Krótki okres decyzyjny w ramach polityki pieniężnej – decyzje Banku Centralnego nie przechodzą przez fazę parlamentarną Homogeniczności (spójności) grupy decyzyjnej sterującej polityką pieniężną. Ta spójność członków Banku Centralnego wynika z jasno określonego celu polityki pieniężnej jakim jest stabilny poziom cen (cel ten jest zapisany w ustawie o Banku Centralnym, a także w Konstytucji). Ten fakt (jasno określony cel) ogranicza wariantowość w polityce pieniężnej. Wynika z wysokiej częstotliwości spotkań władz pieniężnych Opóźnienie zewnętrzne polityki pieniężnej jest to czas jaki potrzebuje gospodarka aby zaakceptować zmiany wartości parametrów gospodarczych Wykres Opóźnienie zewnętrzne jest względnie długie. Najogólniej wynika to z tego, że pomiędzy Bankiem Centralnym, a podmiotami prywatnymi występują swoiści pośrednicy w postaci sektora Banków Komercyjnych. Banki Komercyjne z różnych przyczyn mogą szybciej lub później reagować na decyzję Banku Centralnego, z reguły ta reakcja nie występuje natychmiastowo i z tego względu opóźnienie zewnętrzne polityki pieniężnej traktuje się jako długie. Część ekonomistów wskazuje, że współczesna polityka pieniężna traci stopniowo na znaczeniu jako instrument stabilizacyjny, wynika to z dwóch głównych przyczyn: rozwój procesu integracji walutowej w Europie – w miarę procesu zwiększania liczby państw Europejskiej Unii Walutowej coraz więcej polityk pieniężnych traci możliwość wyznaczania indywidualnych stóp procentowych, jest to wyraźne osłabienie generalnie polityki pieniężnej jako instrumentu gospodarczego działania koncepcji neutralności pieniądza w czasie – koncepcja ta wskazuje, że Bank Centralny nie jest w stanie stymulować gospodarki w dłuższym okresie czasu ponieważ rosną oczekiwania inflacyjne podmiotów prywatnych, które powiększają inflację ponad zakres ekspansywności polityki pieniężnej, innymi słowy w dłuższym okresie polityka pieniężna nie ma zasadniczego wpływu na produkcję i zatrudnienie Wyróżniamy politykę pieniężną: Ekspansywną – intencją Banku Centralnego jest zwiększenie popytu na kredyt ze strony podmiotów prywatnych w tym celu Bank Centralny dąży do obniżki stóp procentowych i/lub zwiększenia dostępności do wolnych środków w Bankach Komercyjnych Restrykcyjna – jest dokładnie odwrotnie wykład 2 14.11.2014 Główne cechy polityki fiskalnej - - - - - TRZEBA OD KOGOś SPISAć - - Powstała koncepcja utworzenia instytucji np. Rada Polityki Fiskalnej, która miała prawo do prowadzenia polityki fiskalnej przynajmniej w pewnym zakresie z obejściem procedury parlamentarnej. Jak dotąd taka instytucja nie powstała, co świadczy o tym, że w przypadku władzy retekucyjnej racjonalność ekonomiczna często przegina z racjonalności polityczną. Trzecia cecha Polityki Fiskalnej. W Polityce Fiskalnej wyróżniamy następujące narzędzia: Dochody budżetowe Wydatki budżetowe Deficyt budżetowy Wydatki budżetowe mogą być finansowane albo przez dochody (przy dochodzie zrównoważonym) albo poprzez dochody i deficyt (przy budżecie niezrównoważonym). Ten drugi sposób finansowania wydatków rządowych zwiększa co prawda możliwości stabilizacyjne polityki fiskalnej (bo władza dostaje więcej kasy), jednak w dłuższym okresie może to negatywnie wpłynąć na rozwój gospodarki chociażby poprzez wypieranie sektora prywatnego. Wypieranie wydatków prywatnych (banki kupują obligacje państwa i nie mają kasy na finansowanie firm). Czwarta cecha Polityki Fiskalnej: Współczesna gospodarka cechuje się występowaniem deficytów budżetowych. Można wskazać dwie główne przyczyny tych deficytów: Zniekształcenie strony dochodowej budżetu – wpływy są mniejsze niż powinny. Przyczyny: unikanie podatków, dochodzenie (np. małżonkowie, którzy rozliczają się razem), erozja bazy podatkowej Zniekształcenie strony wydatkowej budżetu – wydatki są zbyt wysokie. Piąta cecha Polityki Fiskalnej: Polityka fiskalna cechuje się opóźnieniem wewnętrznym i zewnętrznym. Na czym polega charakter opóźnienia wewnętrznego, a na czym charakter opóźnienia zewnętrznego tej polityki? Szósta cecha Polityki Fiskalnej: Część ekonomistów uważam że polityka fiskalna nie jest optymalnym narzędziem stabilizacyjnym. Wyróżniają oni 3 główne argumenty na rzecz takiej tezy: Rząd nie jest obiektywnym regulatorem fiskalnym, innymi słowy racjonalna polityk fiskalna koliduje z cyklem wyborczym. Ekspansja fiskalna wpływa negatywnie na sektor prywatny Polityka fiskalna cechuje się długim opóźnieniem wewnętrznym Siódma cecha Polityki Fiskalnej: Wyróżniamy ekspansywną i restrykcyjna politykę fiskalną. Co to ekspansja i restrykcja fiskalna? – trzeba się odnieść do narzędzi tej polityki Ekspansja – skierowana na wzrost popytu Główne cechy polityki kursowej: - jest prowadzona przez Bank Centralny - głównym narzędziem polityki kursowej jest interwencja walutowa - sposób prowadzenia tej polityki zależy w dużej mierze od wyboru systemu kursu walutowego Wyróżniamy zasadniczo dwa podstawowe systemy kursowe tj. system kursu stałego i płynnego. Więcej problemów dla Banku Centralnego powoduje przyjęcie stałego kursu walutowego. Przy kursie stałym Bank Centralny publicznie zobowiązuje się ze podtrzyma stały poziom kursy waluty krajowej w stosunku do wybranej waluty odniesienia (waluty kluczowe np. dolar czy euro). Aby utrzymać stały kurs walutowy muszą być spełnione dwa warunki: Bank Centralny musi posiadać odpowiedni poziom rezerw dewizowych Bank Centralny musi powiązać krajową stopę procentową ze stopą zagraniczną (coś w nawiasie) – warunek równości. Stopa zagraniczna to stopa w kraju waluty odniesienia. Tracimy autonomię we własnej polityce. Warunek równości jest konieczny dla zachowania kursu stałego, ponieważ znacząco ogranicza przepływ netto kapitału i ogranicza tym samym presję aprecjacyjną i deprepracyjne nad walutą krajową. Jednocześnie warunek równości stanowi koszt makroekonomiczny dla gospodarki, ponieważ ogranicza autonomię w prowadzeniu polityki pieniężnej. Nie można stosować indywidualnych stóp procentowych. Zakładamy, że władza publiczna kraju znacząco zwiększyła wydatki rządowe (prowadzenie ekspansji fiskalnej) Założenie: Ekspansja fiskalna kładzie nacisk na wyższą stopę % w kraju i zostaje naniesiony warunek równości tj. powstaje r>√2, w takim przypadku waluta krajowa ulega aprecjacji. W takim przypadku Bank Centralny zmuszony jest podjąć interwencję walutową. Będzie polegać ona na sprzedaży waluty krajowej za walutę zagraniczną. Efektem takiej interwencji jet powiększenie podaży pieniądza krajowego, co powoduje obniżenie krajowej stopy %. Warunek równości zostaje przywrócony. Zakładamy teraz, że typ Polityki fiskalnej w kraju nie zmienia się, natomiast zmianie ulega polityka pieniężna zagranicą w ten sposób, żeBank Centralny …. Politykę pieniężną czyli podniesienie rynkowych stóp %. W takiej sytuacji zna… warunek równości zostaje naniesiony w ten sposób, że r_k>√2. Waluta krajowa w takim przypadku ulega deprecjacji. Bank Centralny sprzedaje walutę zagraniczną za krajową. Przejaw restrykcyjnej polityki walutowej ponieważ następuje i idzie nacisk na wzrost stopy % w kraju. Należy zauważyć, że restrykcyjna interwencja walutowa nie jest jedynym sposobem na podniesienie krajowej stopy %. Bank Centralny może również wykorzystać pozostałe swoje narzędzia np. może podnieść stopę rezerwy obowiązkowej. Zakładamy teraz, że Bank Centralny w kraju wprowadza system stały natomiast władza publiczna zaczyna prowadzić restrykcyjną politykę fiskalną (ogranicza wydatki rządowe). Ostatnia cecha: W przypadku kursu płynnego Bank Centralny informuje, że kurs waluty krajowej będzie kształtował się na rynku walutowym pod wpływem zmian w popycie na walutę krajową i zmian w podaży tej waluty. W rzeczywistości wyróżniamy 2 odmiany kursu płynnego: - kurs płynny brudny – Bank Centralny co prawda wprowadza system kursu płynnego, ale informuje, że kiedy kurs będzie odchylał się wydatnie od tzw. kursu równowagi to może nastąpić interwencja - kurs płynny czysty – Bank Centralny informuje, że bez względu na poziom odchylenia od usług równowagi nie podejmuje interwencji. Długotrwała aprecjacja złotego nie jest do końca dobra, bo wypiera eksport. Główne cechy polityki handlowej: - polityka handlowa prowadzona jest przez władzę publiczną, Wyróżniamy klasyczne narzędzia polityki handlowej i tzw. jakieś narzędzia tej polityki Klasyczne narzędzia polityki handlowej: Cło Subsydium eksportowe – ma napędzać eksport Kwota importowa Dobrowolne ograniczenie eksportu Quosi narzędzia polityki handlowej: Ograniczenia administracyjne i wszelkie normy jakościowe, techniczne i zdrowotne Konsekwencje wprowadzenia cła: cło to podatek nałożony na import, spełnia funkcję fiskalną i ochronną. Przede wszystkim jednak dominuje motyw ochronny przy wprowadzeniu cła. Zakładamy, że w warunkach wolnego handlu cena jednostki dobra X wynosi 100 (Px=100). Z pewnych względów władza wprowadza 20% stawkę celną. W takiej sytuacji cena dobra X rośnie do poziomu 120 (Pxc=120 xc – w warunkach cła) W takiej sytuacji występują 2 obszary efektu ochronnego. 1. Na skutek cła importer staje się niekonkurencyjny (sprzedaje po cenie 120) 2. COś COś może podnieść cenę dobra X do poziomu 119 i w dalszym ciągu pozostaje konkurencyjny. Analiza polityki handlowej powinna uwzględniać jaki duży jest kraj w kategorii polityki handlowej. Czym ten kraj jest większy, czym więcej importuje tego dobra tym nałożenie cła na to dobro daje mniejszy efekt ochronny – wynika to z tego, że zagranica przyjmuje przynajmniej część kosztów wynikających z tego zła. Negatywne efekty cła: 1. Cło zmniejsza wolumen wymiany handlowej: D1-S1 jest to nierównowaga na rynku dóbr i usług a pod kątem polityki handlowej jest to niedobór dobra X, czyli import dobra X D2-S2 wartość importu w warunkach cła Cło ogranicza wymianę handlową Import jest wyrazem preferencji krajowych konsumentów. Wszystkie czynniki, które zakłócają te preferencje np. wprowadzenie stawki celnej działają negatywnie z punktu widzenia optymalnych zachowań konsumentów. Z ekonomicznego punktu widzenia jest to zjawisko negatywne. Kolejnym negatywnym skutkiem cła jest deformacja produkcji i konsumpcji. Deformacja produkcji polega na ty, że producenci w warunkach cła zaczynają wytwarzać więcej niż wytwarzaliby w warunkach wolnego handlu. Deformacja konsumpcji oznacza, że konsumenci kupują mniej niż kupowaliby w warunkach wolnego handlu. Wykres Zakładamy , że władza wprowadza 40% stawkę celną na import dobra X. Pxc’=140 (jest na wykresie wcześniej) Jakie jest ekonomiczne znaczenie tej stawki celnej? wykład 3 30.11.2014 Kolejna cecha polityki handlowej: ->subsydium eksportowe - jest to kolejne narzędzie polityki handlowej nastawione ma zwiększenie eksportu. Zakładamy, że w warunkach wolnego handlu cena jednostki dobra Z wynosi 100, jest to produkt eksportowy. Konkurencyjność produktu Z można zwiększyć w sposób rynkowy i nierynkowy. W drugim przypadku władza może subsydiowac produkt Z na podstawie tzw. nieformalnego kontaktu pomiędzy władzą, a subsydiowanym sektorem. Sektor zobowiązuje się do obniżenia ceny produktu Z o pełną stawkę subsydium. Zakładamy, że w warunkach wolnego handlu, kierunki sprzedaży dobra Z wyglądają następująco : 50% eksport, 50% rynek wewnętrzny. Władza zaczyna subsydiować ten sektor, co powoduje spadek ceny dobra Z na rynku światowym. Pytanie. 1. Jak najprawdopodobniej zmieni się kierunek sprzedaży dobra Z po wprowadzeniu subsydium? Pytanie 2. Co stanie się z ceną dobra Z na rynku wewnętrznym? Odp. 1. Zwiększy się udział dobra Z na eksport, a zmniejszy się na rynku wewnętrznym Odp. 2. Na rynku wewnętrznym cena dobra Z wzrośnie ->kwota importowa - polega na tworzeniu limitów przez państwo dla importu określonych dóbr, jest to więc narzędzie administracyjne, a tym samym bardziej restrykcyjne niż cło. Dobrze znaną kwotą importową jest kwota na cukier stosowana przez rząd Stanów Zjednoczonych. Ocenia się, że w warunkach udanego handlu tona cukru na rynku amerykańskim kosztowałoby około 150$. W warunkach kwoty importowej cena ta wynosi około 350$. Ocenia się również, że przeciętne zużycie cukru na miesiąc w gospodarce rynkowej wynosi 3kg na gospodarstwo domowe. Pytanie. Ile wynosi roczna strata statystycznego gospodarstwa Uda z tytułu stosowania kwoty importowej na cukier? 3*12=3636*0,15=5,4 36*0,35=12,612,6-5,4=7,2 dolarów Strata w skali roku . Strata taka jest bardzo niewielka, wręcz niezauważalna dla przeciętnego gospodarstwa domowego. Wskazuje to na to,że stosowanie polityki protekcjonistycznej przez władze daje duże zyski w wąskiej grupie (grupa producentów), a strata z tego tytułu rozkłada się na miliony konsumentów. Tworząc taką stratę całkowicie niezauważalną. Ostatnie główne narzędzie klasyczne to: -> dobrowolne ograniczenie eksportu - narzędzie to jest częściej stosowane w sytuacji kiedy gospodarka opiera się raczej na działaniach indywidualnych, a nie działaniach opartych na przynależności do jakiegoś ugrupowania integracyjnego. Nazwa narzędzia sugeruje, że. dany kraj dobrowolnie godzi się na zmniejszenie swojej nadwyżki w handlu w odniesieniu do partnera handlowego. Główną przyczyną stosowania tego narzędzia jest chęć utrzymania dobrych relacji handlowych i politycznych z krajami trzecimi. W połowie lat 80tych Japonia wskazywała dużą nadwyżkę w handlu w stosunku do USA. Rząd USA zagroził wprowadzeniem ceł na produkty Japońskie, chyba że Japonia zmieniła by kształt swojej polityki fiskalnej w ten sposób aby zlikwidować przynajmniej część nadwyżki w handlu z USA. W rzeczywistości Japonia zmieniła kształt swojej polityki fiskalnej i część nadwyżki został zlikwidowana. Pytanie. Jaki rodzaj polityki fiskalnej zastosowała Japonia i dlaczego? Temat: Defekty makroekonomiczne i mikroekonomiczne rynku. Do głównych defektów makroekonomicznych rynku zalicza się : -> bezrobocie -> inflację -> nierównowagę w płatnościach zewnętrznych gospodarki -> niedorozwój gospodarczy 1. Bezrobocie * przymusowe - chce podjąć pracę, ale jej nie ma lub nie akceptuje stawki * dobrowolne - nie chce podjąć pracy 2. Pojęcie "pełnego" zatrudnienia 3. Niekompatybilność bezrobocia poniżej stopy naturalnej z poziomem cen. 4. Koncepcje funkcjonowania rynku pracy. 5. Przyczyny bezrobocia 6. Metody walki z bezrobociem. 7. Stopa bezrobocia a integracja walutowa. Pyt. Dlaczego nie opłaca się przystępować do europejskiej uni walutowej in. strefy eeuro w sytuacji dużej nierównowagi na rynku pracy? Inflacja 1. Rodzaje inflacji. 2. Związek między inflacją a bezrobociem 3. Inflacja a integracja walutowa Pytanie. Dlaczego w krajach należących do Unii walutowej należy dążyć do zbieżności stóp inflacji? Temat : Teoria optymalnego obszaru walutowego jako jedna z głównych koncepcji procesu integracyjnego W okresie międzywojennym Wielki Kryzys sprowokował wiele rządów narodowych do deprecjonowania swoich walut celem przyciągnięcia światowego popytu. Powstała fala tzw. konkurencyjnych deprecjacji w oparciu o kurs płynny co doprowadziło do dezintegracji światowego systemu walutowego. Taka sytuacja sprzyja dochodzeniu do władzy ekstremizmu politycznego. Jeszcze w czasie trwania II wojny światowej w 1944 roku politycy i ekonomiści państw alianckich spotkali się w miejscowości BrettonWoods aby ustalić nowy ład walutowy po II wojnie światowej. Od tego momentu przede wszystkim gospodarka europejska mocno akcentuje znaczenie systemu stałego kursu walutowego dla stabilności światowego kursu walutowego. Przykładem na to było powołanie systemu z BrettonWoods w 1944 oraz 1979 europejskiego systemu walutowego. jednym i w drugim systemie wcześniej czy później dochodziło do destabilizacji i niemożności utrzymania przyjętych wcześniej stałych kursów walutowych. Fakt destabilizacji tych systemów powodował że zaczęto zastanawiać się jak można usprawnić system kursu stałego. Na początku lat 60tych kanadyjski ekonomista Robert Mundell wypracował teorię optymalnego obszaru walutowego (OWW) wykazał w niej kryteria które powinny być spełnione aby obszar walutowy bazujący na kursie stałym funkcjonował jak najsprawniej. Do dnia dzisiejszego wykorzystuje się tą teorię do regulowania stosunków walutowych w ramach europejskiej unii walutowej.Stosunkowo szybko przez obszar walutowy zaczęto rozumieć unię walutową. Mundell wyszczególnił następujące kryteria : - otwartość gospodarki należącej do Unii walutowej - charakter cyklu koniunkturalnego - skala mobilności siły roboczej - mechanizm ochrony przed ryzykiem dekoniunktury W kontekście 1 kryterium Czym większa otwartość gospodarek tym to kryterium jest bardziej spełnione x punktu widzenia optymalności obszaru walutowego. Wynika to z tego że tylko przy znacznej wzajemnej wymianie handlowej opłacalne jest budowanie unii walutowej. 2 kryterium Czym bardziej symetryczne cykle koniunkturalne w krajach tworzących unię walutową tym to kryterium jest bardziej spełnione z punktu widzenia optymalności obszaru walutowego. 3 kryterium Czym bardziej mobilna siła robocza w ujęciu geograficznym ( zarówno w obszarze jednego kraju jak i w układzie międzynarodowym) tym to kryterium jest bardziej spełnione z punktu widzenia optymalności obszaru walutowego 4 kryterium Mundell wskazał, że jeżeli kraje Unii walutowej mają sprawie funkcjonować to powinny wykształcić ponadnarodowa instytucje która przejęła by funkcje dystrybutora środków finansowych w sytuacji kiedy dane państwo unii doświadczałoby dekoniunktury. Taką instytucją wg Mundella powinien być ponadnarodowy budżet. Powyższe kryteria wydają się stosunkowo proste do spełnienia z teoretycznego punktu widzenia. W rzeczywistości jednak nawet pobieżna analiza pokazuje liczne problemy dotyczące spełnienia tych kryteriów, przykładem może być mobilność siły roboczej. Wskazuje się, że główną barierą tej mobilności nie są bariery kulturowe czy językowe, ale tzw.zakorzeniony nawyk związany z postrzeganiem swojego miejsca pracy Powyższe kryteria wydają się być stosunkowo proste do spełnienia z teoretycznego punktu widzenia. W rzeczywistości jednak nawet pobieżna analiza pokazuje liczne problemy dotyczące spełnienia tych kryteriów, przykładem może być mobilności siły roboczej. Wskazuje się, że główną barierą tej mobilności nie są bariery kulturowe czy językowe, ale tzw. zakorzeniony nawyk związany z postrzeganiem swojego miejsca pracy w większości państw Europy. Swoje miejsce pracy postrzegane jest z perspektywy lokalnej, co w praktyce niemożliwym staje się szybkie zwiększenie mobilności pracy. Ekonomiści wskazują często USA, gdzie mobilności ta jest dużo większa. Należy jednak zaznaczyć, że wysoka mobilność społeczeństwa amerykańskiego wsparta jest odpowiednimi rozwiązaniami instytucjonalnymi, np. w obrębie polityki czynszowej. Innym problemem w zakresie rzeczywistego spełnienia kryteriów OOB-u jest powołanie ponadnarodowego budżetu, przy takim budżecie może szybko powstać problem donatora-beneficjenta (płatnik netto) co w zasadzie wyklucza plany powiększenia takiego budżetu – typowym przykładem na to jest wielkość budżetu w UE. Rozwój teorii OOW-u spowodował, że od II połowy lat 70tych XX wieku zaczęto skupiać się nie na kryteriach wyszczególnionych przez Mundella, ale na korzyściach i kosztach, które odnosi się do uczestnictwa w Unii Walutowej. Ocena korzyści i kosztów uczestnictwa w Unii Walutowej jest w dużym stopniu determinowana przynależnością do danej szkoły ekonomii. W sferze makroekonomicznej wyróżnia się dwie zasadnicze szkoły: Keynesowską i monetarystyczną (liberalną). Główny czynnik różniący te szkoły to podejście do aktywności państwa w regulowaniu procesów gospodarczych. Szkoła Keynesowska propaguje aktywną rolę państwa, a Szkoła Monetarystyczna propaguje jak najmniejszy udział państwa w gospodarce. Te podejścia w dużym stopniu warunkują ocenę skali kosztów wchodzenia do Unii Walutowej, jeżeli kosztem podstawowym staje się zawężenie liczby dostępności narzędzi gospodarczych po wejściu do Unii Walutowej to koszt taki będzie większy z punktu widzenia szkoły Keynesowskiej, a dużo mniejszy z punktu widzenia Szkoły Monetarystycznej. wykład 4 03.01.2015 Podejście dwóch wskazanych szkół nie mogą stanowić obiektywnej oceny analizy korzyści i kosztów wynikających z integracji walutowej. Dla zewnętrznego obserwatora (który nie jest doktrynalnie związany z jedną lub drugą szkołą). Ważne jest wyszczególnienie konkretnych korzyści i konkretnych kosztów związanych z wejściem do Unii Walutowej. Do korzyści zalicza się: Eliminację ryzyka kursowego Eliminację kosztów transakcyjnych Spadek stopy procentowej Zwiększenie stabilności makroekonomicznej kraju wchodzącego do Unii Ad. 1 Współczesna gospodarka cechuje się coraz większym udziałem eksportu netto, z tego względu optymalna sytuacja dla eksporterów i importerów jest istnienie jak najmniejszych barier w przepływie dóbr i usług. 2 główne czynniki mogą zniekształcać ten przepływ: - istnienie polityki protekcjonistycznej (cła, subsydia itp.) - niepewność co do kształtowania się kursu walutowego Unia Walutowa na pewno eliminuje drugą barierę. Można przyjąć racjonalne założenie, że w Unii Walutowej znika również pierwsza bariera tzn. państwa tej Unii eliminują lub wcześniej wyeliminowały bariery handlowe. Należy zaznaczyć, że z jednej strony wspólnotowy pieniądz eliminuje ryzyko kursowe co stanowi korzyść dla podmiotów prywatnych, ale z drugiej strony to samo zjawisko może nie być rozpatrywane w kategoriach korzyści. Ad. 2 W Unii Walutowej znikają koszty transakcyjne wynikające z tzw. kosztów finansowych i tzw. kosztów administracyjnych. Koszty finansowe wynikają ze sprzedaży waluty, a koszty administracyjne wynikają z tego, że wiele przedsiębiorstw musi alokować dodatkowe zasoby na sprawozdawczość finansową, w sytuacji, kiedy dane przedsiębiorstwo rozlicza się zarówno w walucie krajowej i obcej. Ad. 3 W sytuacji kiedy kraj jest poza Unią Walutową musi oferować inwestorom dodatkowy procent jako przejaw premii za ryzyko. Spadek stopy % po wejściu do Unii Walutowej wynika z tego, że znika ryzyko kursowe jako element dodatkowego zysku lub dodatkowej straty w okresie utrzymywania aktywów danego państwa. W takiej sytuacji państwo to nie jest już zobligowane do oferowania premii za ryzyko inwestorom zewnętrznym. Jednym z głównych skutków tego (w kategoriach makroekonomicznych) jest możliwość oferowania obligacji rządowych po niższej stopie zwrotu, co pociąga za sobą spadek ogólnej stopy %. Innym wyjaśnieniem spadku stopy % po wejściu do unii walutowej jest fakt uczestnictwa danego kraju w danym ugrupowaniu integracyjnym. Najczęściej fakt tego uczestnictwa podwyższa ocenę wiarygodności takiego kraju i tworzy pole do obniżki stopy %. Ad. 4 Wchodząc do Unii Walutowej zwiększamy automatycznie wiarygodność i przejrzystość prowadzonej polityki gospodarczej. Głównym uzasadnieniem tego jest to, że znika tzw. indywidualizm w wyznaczaniu krajowej polityki ekonomicznej. Wejście do Unii oznacza konieczność podporządkowania się prawom ogólnym, co znacząco ogranicza monotonność prowadzonej polityki. Wskazane korzyści z wejścia do Unii Walutowej (integracji) generują następne bxxxxxxxxx Ogólne korzyści tj. zwiększenie wymiany międzynarodowej, wzrost inwestycji i wzrost gospodarczy. Koszty związane z unią walutową powstają przede wszystkim na poziomie zarządzania makroekonomicznego i wynikają z utraty znacznej części instrumentarium gospodarczego. D o głównych narzędzi, które nie mogą być już aktywnie wykorzystane w ramach UW należą: - polityka kursowa - polityka pieniężna Jxxxx pieniądz w ramach UW powoduje, że kurs walutowy nie stanowi już automatycznego mechanizmu dostosowawczego. Płynny kurs walutowy – kraj w recesji. Wynika to z tego, że w UW nie można już sztucznie postawić konkurencyjności krajowych produktów poprzez deprecjację waluty. Ten fakt tworzy problemy dla władzy publicznej ponieważ nie może ona poprawić jednego z głównych parametrów ekonomicznych tj. z bilansu handlowego. Należy także zaznaczyć, że utrata kursu walutowego może być uważana za koszt nie tylko dla władzy ale także dla pewnych podmiotów gospodarczych. Do podmiotów takich można zaliczyć: - przedsiębiorstwa, które w swojej polityce finansowej chętnie stosują ekspozycję na ryzyko kursowe – przedsiębiorstwa, które mogę traktować import jako opcję - przedsiębiorstwa, które xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx walutowym czyli komercyjne banki Drugi xxxxxxx zasadniczy to utrata polityki pieniężnej, która w ramach UW jest realizowana przez organ nadrzędny. Bez względu na to, że Polityka pieniężna we współczesnej gospodarce traci trochę na znaczeniu to jednak oddziałuje na dwie potężne zmienne ekonomiczne tj. cenę pieniądza i dostęp do tego pieniądza. Jeżeli dany kraj nie może indywidualnie kształtować tych zmiennych to obiektywnie należy go uznać za koszt przystąpienia do Unii Walutowej.

    • Dodano przez [name] dnia 21.01.2015 - 20:09
    Opis materiału:

    w załączeniu test wraz z prawidłowymi odpowiedziami na pytania. pytań było 10 i kilka grup. test był na moodlu. test był aktywny 3 dni i była godzina na jego rozwiazanie. na moodlu zostały załaczone wszystkie prezentacje przez pania dr.

    • Dodano przez [name] dnia 21.01.2015 - 18:42
    Opis materiału:

    ściąga na gospodarkę światową - Prof. dr hab. Kazimierz Starzyk

    • Dodano przez [name] dnia 21.01.2015 - 17:49
    Opis materiału:

    Przygotowanie do kolokwium

    • Dodano przez [name] dnia 21.01.2015 - 13:52
    Opis materiału:

    Notatki z wykladow ekonomii z profesor anna kozlowska. Mikroekonomia oraz makroekonomia.

    • Dodano przez [name] dnia 21.01.2015 - 12:34
    Opis materiału:

    sciaga strukrury organizacyjne

    • Dodano przez [name] dnia 21.01.2015 - 12:32
    Opis materiału:

    sciaga zarzadzanie I sem

    • Dodano przez [name] dnia 21.01.2015 - 11:47
    Opis materiału:

    Materiał zawiera wszystkie notatki podane przez prowadzącego na zajęciach, na ich podstawie były konstruowane pytania na egzaminie :) Studia zaoczne.

    • Dodano przez [name] dnia 21.01.2015 - 10:53
    Opis materiału:

    Prezentacja z Metodyki pracy magisterskiej z spotkania IV oraz V

    • Dodano przez [name] dnia 21.01.2015 - 10:50
    Opis materiału:

    Prezentacja z Metodyki pracy magisterskiej z spotkania I i II

Strony